Tam ortasından gürül gürül akan Dicle nehri, antik dönemden günümüze kadar gelebilen binlerce mağarası, kayalara oyulmuş Süryani evleriyle baktıkça tarihi canlı canlı önünüze serecek bir yer Hasankeyf.. İnsanlığın en eski yerleşim yerlerinden biri olan Mezopotamya'da bulunuyor olması ve coğrafi yapısı ise onu özel kılan diğer sebeplerden. E madem öyle, hadi biraz daha bilgi edinelim Hasankeyf ile ilgil!
Gelelim bu " Mağaralar Şehri " yada " Kayalar Şehri " olarak da bilinen antik kentin tarihi oluşumuna.. Aslında bölgenin nasıl oluştuğu ve kimler tarafından oluşturulduğu konusunda net bir bilgi bulunmuyor diyebilirim. Fakat şehir ve şehrin içinde bulunan binlerce oyuk mağara çok eski zamanlarda insanların burayı yerleşim yeri olarak kullandığının büyük bir göstergesi.. Ayrıca bölgede 2 tane de sınır kalesi bulunuyor, bunlardan bir tanesi Bizans İmparatoru Konstantinos'un bölgeyi korumak amacıyla yaptırdığı şu meşhur Hasankeyf Kalesi..
Bölge milattan sonra 639 yılında ilk olarak Emevi'ler tarafından işgale uğramış, ve sonra önüne gelen bölgeye hakimiyet kurmuş desem yeridir! Hamdaniler, Abbasiler, Artuklular, Eyyübiler ve hatta Osmanlılar! Tabi bölge en parlak dönemini hangisinde yaşamış diye merak ediyorsanız hemen söyleyeyim; Artuklular. Peki bu kadar hakimiyet kurulmuş olması neden bu kadar önemli? Çünkü Hasankeyf şuan bu toplulukların her birinden izler taşıyan 6000 yıllık tarihi ve kültürel bir mirasa ev sahipliği yapıyor.. İşte tüm bu köklü tarih ve yapılar nedeniyle bölge 1981 yılında tamamı ile sit alanı ilan edilmiş ve koruma altına alınmış..
Bölge köklü tarihi sebebiyle tam anlamıyla bir antik cennet! İşte bu yüzden buralara kadar gelmişken gezmenizi görmenizi istediğim şahane yapılardan bahsedeceğim sizlere. Hadi bir an önce anlatmaya başlayayım!
Hasankeyf Köprüsü
Ve işte karşınızda Dünya'nın bilinen ilk açılıp kapanabilen köprüsü! Daha ne olsun? Üstelik yalnızca bu değil, altından şırıl şırıl akan Dicle nehri, ve yazıtı olmamasına rağmen yapım özellikleriyle yapıldığı dönemi anlatıyor olması.. Evet, bu köprü taa 12. yüzyıldan, Antik Artuklular Dönemi'nde kalan bir şaheser niteliğinde! Kesme ve moloz taşlardan yapılan Hasankeyf Köprüsü'nü fotoğraflamadan dönmeyin!
Ulu Camii
Yapımı 14. yüzyıl dönemlerine ait bir camii.. Ahşap oymalı giriş kanatları, 15. yüzyıla ait işçilik izleriyle mutlaka görülmesi gereken bir diğer yapı diyebilirim.. Caminin en önemli özelliklerinden bir tanesi ise dikdörtgen bir avlu içerisinde yer alıyor olması..
Hasankeyf Sarayı
Neredeyse tamamı yıkılmış, geri kalan ufak tefek kısmı ise toprağın altında kalmış bir Saray burası.. Hiç bir yazıtta yapıyla ilgili izler bulunamasa da yapım özellikleri incelenmiş ve yine 12. yüzyıl Artuklular Dönemi'ne ait olduğu anlaşılmış..
Zeynel Bey Kümbeti
Bu kez diğer yapılardan çok daha farklı bir yapıyla karşınızdayım. Bölgedeki taş yapıların aksine taş üstüne tuğla kaplanarak inşa edilmiş bir Kümbet.. 1473 yılındaki Otlukbeli Savaşı'nda ölen Zeynel Bey'in yaptığı bilinmekte olan bu yapı, alt kısmı mumyalık, üst kısmı ise kümbet olarak inşa edilmiş.. Mimarı'nın Abdurrahman Oğlu Pir Hasan olduğu bilinmekte, ve mimarının biliniyor olması da yapıyı özel kılan diğer etkenlerden bir tanesi diyebilirim.. Ayrıca gövdenin tamamında görebileceğiniz geometrik motifler göz alıcı güzelliğe sahip!
Sultan Süleyman Cami
Eyyubiler Dönemi eserlerinden biri olan bu camiyi farklı kılan bir şey var! Minaresi! Sultan Süleyman tarafından yaptırılmış olan bu cami, taa 1407 yılında inşa edilmiş.. Üzerindeki işçilikle de oldukça ilgi çekici olan yapı görülmeye değer yapılardan bir tanesi..
El Rızk Cami
Ve yine Eyyübiler Dönemi'nden kalma, Kanuni Sultan Süleyman tarafından yaptırılmış olan bir cami daha.. Dicle Nehri'nin kıyısında bulunan On Kemerli Devlet Demir Yolları Köprüsü'nün ayağına oldukça yakın yerde bulunan bu yapı, üzerindeki işçiliği ile kendine hayran bırakıyor desem yeridir!
Öncelikle bulunduğunuz bölgeden Hasankeyf'e ulaşabilmek için Batman bölgesine geçmeniz gerekmekte. Bunun için hava, kara ve demir yollarıyla yolculuk yapabilirsiniz. Ayrıca Batman'a Türkiye'nin her yerinden otobüs seferlerinin de bulunduğunu belirteyim. Buraya kadar geldikten sonra ise Hasankeyf'e yalnızca 37 kilometre kalmış olacak. Yolun bu kısmını da Batman'dan kalkan Hasankeyf otobüsleri ile tamamlayarak bölgeye ulaşım sağlayabilirsiniz.